Verslag: "Adembenemend schattig"
Brachycephale rassen zijn momenteel een hot topic in de media en naar aanleiding van de documentaire “Pedigree dogs exposed” en “het einde van de rashond” op Zembla besloot de Dierwelzijn commissie van Studievereniging Hygieia dat de studenten Diergeneeskunde hier meer informatie over moeten krijgen.
Op donderdag 27 januari vond dan ook de avondlezing “Adembenemend Schattig” plaats op de faculteit Diergeneeskunde. Deze avond werd geheel georganiseerd door de commissie Dierwelzijn bestaande uit 7 enthousiaste studentes Diergeneeskunde en het werd een druk bezochte lezing.
Tijdens binnenkomst draaide de documentaire Pedigree Exposed op het scherm wat de bezoekers alvast in de stemming bracht over het onderwerp
De eerste spreker: Dierenarts W.Strikkers.
Dierenarts W.Strikkers is werkzaam als dierenarts in dierenkliniek Sleeuwijk en adviseert enige rasverenigingen m.b.t. diergeneeskundige en foktechnische zaken. Hij besprak de anatomie van de luchtwegen bij brachycephale rassen, frequent voorkomende aandoeningen, behandelingen en de oplossing…
De rassen hebben problemen met de ademhaling, ook wel Bas of brachycephale complex (brachycephalic airway syndrome) genoemd. Dit complex van aandoeningen is erfelijk en werd duidelijk beschreven door verschillende plaatjes en figuren van de anatomie van de hond. Er werden vier foto’s van neusgaten getoond waarbij een duidelijk verschil te zien was in de grootte en vorm van de gaten. De vorm van de neusvleugels is erfelijk bepaald en bij de brachycephale rassen zijn de neusgaten duidelijk nauwer van vorm. De lengte van de neus is zeer bepalend voor de ademhaling met een gesloten bek en voor de thermoregulatie. Brachycephale rassen hebben een korte neus wat voor de nodige problemen zorgt, vooral bij de mopshond is dit een erg groot probleem. Meer informatie hierover is ook te vinden opwww.brachycephalia.com. Duidelijke verschillen tussen rassen met een lange neus en een korte neus zoals bij de brachycephale rassen werden getoond door middel van foto’s waar een aantal van ook op deze site terug te vinden zijn. Ook werd gewezen op de grote hoeveelheid zacht weefsel waardoor er weinig ruimte is in de keel. Door de zeer forse tong kan het bekje van een brachycephale hond niet ver open. Bijgeluiden bij deze rassen ontstaan door een: te lang zacht verhemelte, afwijkend strottenhoofd (larynx), grote “valse”stembanden, vernauwing van (het begin van) de luchtpijp en veel slijm in de luchtpijp. Dit beeld werd extra verduidelijkt door filmpjes waarbij deze bijgeluiden duidelijk te horen waren en de gevolgen aan de gehele houding van de hond te zien waren. Dit filmpje maakte de ernstige situatie waarin deze rassen zich bevinden extra duidelijk en benadrukte de noodzaak van oplossingen!
De doorsnede van de luchtpijp past normaal gesproken bij de grootte van de hond. Bij de Engelse bulldog zien we echter frequent een hypoplasie van de luchtpijp wat zorgt voor een andere vernauwde vorm. Bij brachycephale rassen komt ook een maag- en slokdarm ontsteking voor. Er kan een verwijding van de slokdarm craniaal van het hart ontstaan, de slokdarm staat vaak geheel open, hierdoor kan een reflux oesophagitis en chronische gastritis ontstaan.
Genetisch gezien zijn de afwijkingen vaak recessief wat inhoudt dat als beide ouders drager zijn 25% van de nakomelingen lijder van de afwijking zou moeten zijn. De vraag is echter of dit gebeurd… Er wordt ook gefokt met lijders van de afwijkingen wat zorgt voor veel meer lijders van de afwijking en meer en meer dragers.
Na dit verhaal was er een duidelijk beeld gecreëerd van de meeste problemen bij de brachycephale rassen en de gehele ernst van de situatie. Er moet iets aan gebeuren!
Wat zijn de oplossingen volgens Walter Strikkers: meer openheid binnen de kynologie, niet fokken met lijders = onderzoek, fokken op vitaliteit, niet op show resultaten, geen inteelt (beperking aantal dekkingen per reu) en het positief belonen van goed gedrag van fokkers en andere betrokkenen.
De tweede spreker: M. van Driel.
Marcel van Driel is één van de oprichters van Bulldog club Nederland, een nieuwe rasvereniging voor de Engelse Bulldog in Nederland, erkend door de Raad van Beheer en opgericht in september 2009. De vereniging heeft 200 leden en 21 clubfokkers en zijn samen verantwoordelijk voor ca.25% van het stamboek per jaar. Meneer van Driel is tevens in het bezit van vijf Engelse Bulldoggen en was te zien in de Zembla uitzending “het einde van de rashond”.
De titel van zijn lezing was: mag het ietsje meer zijn? Hij beschreef de historie van de Engelse Bulldog en hoe het zover is gekomen dat deze hond die oorspronkelijk ingezet werd om met stieren te vechten dit uiterlijk heeft gekregen. Oftewel van functioneel naar schoonheid vanwege de wensen van de mens.
Vervolgens ging hij verder over het de huidige Bulldog en zijn situatie:
Stelling: De Engelse Bulldog kan niet meer zonder keizersnede voortbestaan. Fokkers van de Engelse Bulldog gaan standaard uit van de bevalling d.m.v. keizersnede.Ca. 20% (schatting) van de keizersneden blijkt echter overbodig. Behalve het ethische aspect in deze, nemen wij aan dat de keizersnede de overdrijving mogelijk heeft gemaakt en zodanig in stand houd. Fokkers laten liever een keizersnede uitvoeren om mogelijke problemen bij de moederhond en pups te voorkomen.
Fokkers leiden elkaar hierover op en de acceptatie van rasspecifieke problemen wordt met overtuiging overgedragen aan elkaar en de puppykoper. Hierbij wordt gezegd: “Het hoort bij het ras……” overmatig snurken, bijgeluiden, kortademigheid, korte stukjes lopen, oververhitting, traanstrepen, cherry eye, ingegroeide staart, smettende rimpels etc. De mensen zijn de problemen van de brachycephale rassen normaal gaan vinden. Wie mag er allemaal fokken: iedereen, waardoor er geen kunde noodzakelijk is. Registreren als kennel bij de Raad van Beheer is eenvoudig en de uitgifte van stambomen is vanzelfsprekend.Het exterieur en de rasstandaard zijn onderhevig aan meerdere interpretaties en de controle op fokker en fokproducten zijn nihil.
Ondanks de documentaires en alle negatieve aandacht voor het ras is het nog steeds een geliefde hond. De consument valt op extreem, exclusief en spannend. De Bulldog is liever dan lelijk en de prijs van een puppy ligt tussen de 500, – en 3000, – euro met een gemiddelde van 1500, – Euro. Het dekgeld is 500, – tot 1500, – Euro. De gemiddelde omzet van puppy’s met stamboom is 1,5 tot 2 miljoen euro per jaar. Het ras staat hoog in de lijst van meest gebruikte honden in commercials, films en is geliefd bij sterren en prominenten.
Het bestaansrecht van de Engelse Bulldog is echter in gevaar!
Vragen die naar voren kwamen zijn: Moeten we een ras nog langer op deze wijze in stand houden? Mag iedereen zijn oordeel vellen over dit geweldige ras met zijn fraaie historie en zijn grote groep fans, hobbyisten en liefhebbers? Moeten de goede onder de kwaden leiden?
De Bulldog club Nederland erkent de problematiek maar geeft het ras nog een kans op herstel. Hun visiedocument zegt het volgende: “Als wij als rasvereniging er niet in slagen de Engelse Bulldog zijn bestaansrecht terug te geven, door te komen tot een ras dat zichzelf zonder medische ingrepen kan voortplanten en de exterieur excessen kunnen terugdringen, zal de publieke maatschappelijke opinie, media, overheid en dierenbescherming uiteindelijk de druk zo hoog opvoeren dat een fokverbod en dus einde van het ras onvermijdelijk is”.
Uit een steekproef bij 40 fokdieren blijkt dat 30% oog, 32% gehoorgang, 3% huid en vacht, 16% trachea (minder dan 11 mm), 14% ademhaling, 16% staart en 11% knie problemen heeft. De rasvereniging en fokkers zijn de uitvoerende schakels naar de nieuwe Engelse Bulldog. Binnen de rasvereniging is er een besef ontstaan dat het nu of nooit is… Er op of er onder. Er is dan ook steeds meer bereidheid tot handelen naar het nieuwe visiedocument.
De nieuwe Bulldog: Meer lucht, meer beweging en minder keizersnedes. De visie is vernieuwend en ambitieus maar kan rekenen op een groeiende groep liefhebbers en fokkers. De volgende doelen worden gesteld: regulering van de uitgiften van stambomen, instructie naar de fokkers en puppykopers, meer ruimte in de schedel structuur en neusplaatsing, verandering van rastype naar een beter fysiek en natuurlijke bevalling, terug dringen van de keizersnede (uitsluitend nog op medische indicatie) en een gezonder imago van het ras de Engelse Bulldog. Er moet worden gedacht in oplossingen… Ideeën die worden aangedragen zijn: stambomen niet meer vanzelf sprekend, exterieur keuringen onder toezicht van de Raad van Beheer en rasvereniging, certificering voor fokkers (EBKEUR), een strenger fokbeleid, controle op naleving convenant stambomen door Raad van Beheer, DNA onderzoek, instructie voor fokkers over verantwoord fokken en de natuurlijke bevalling en een opzet van een populatiemonitor met erfelijkheidsonderzoek en resultaten.
Na de tweede spreker was er genoeg stof tot nadenken en was er een pauze van 20 minuten.
Nadat we over de gezondheidsproblemen van brachycephale rassen en de eventuele oplossingen gehoord hadden was iedereen erg benieuwd naar de mening van de Dierenbescherming over dit onderwerp.
De derde spreker: Erwin Virginia
Mr. drs. Erwin Virginia seniorbeleidsmedewerker van de dierenbescherming houdt zich o.a. bezig met het welzijn van alle gezelschapsdieren.
De dierenbescherming vindt dat de Engelse bulldog meer dan dertig rasgebonden problemen kent, de oorzaken hiervoor zijn dat het rasstandaard (extreme) kenmerken voorschrijft, er is een overtypering van uiterlijke kenmerken en er is sprake van inteelt door fokken met te kleine, gesloten populaties.
De dierenbescherming is tegen het fokken van dieren op basis van uiterlijke kenmerken.
De oplossing voor de rasgebonden problemen bij de bulldog kan alleen integraal worden aangepakt: fokkers, rasverenigingen, Raad van Beheer, dierenartsen, overheid, kopers van rashonden en dierenwelzijnsorganisaties hebben hierin ieder een eigen taak. De Dierenbescherming vindt dat elke betrokkene moet doen wat hij kan en de rol vervullen die hem past. De oplossing om door de rasvereniging tentoonstellingen af te schaffen maakten veel reacties los in de zaal.
De rol van de Dierenarts hierin is dat ze geen fokkerij faciliteren die ten koste gaat van de gezondheid en het welzijn van honden. Het structureel toepassen van kunstmatige inseminatie ten behoeve van de rashondenfokkerij dient gestaakt te worden. Verder dienen dierenartsen goede voorlichting te geven over de risico’s op rasgebonden problemen bij bepaalde rassen. Verder bracht Erwin Virginia nog het EB-keur ter sprake, de relatie tussen fokker en pupkoper staat hier centraal maar hij vindt dat er weinig duidelijke eisen over rasgebonden problemen in staan.
Erwin eindigde zijn lezing dat de overheid via de wetgeving (Gezondheids- en welzijnswet voor dieren) het fokken van rashonden met rasgebonden problemen en het kunstmatig insemineren ten behoeve van de rashondenfokkerij verboden dient te worden.
Discussie
Na deze drie lezingen waren er genoeg vragen in de zaal om een mooie discussie te starten. Onder leiding van de voorzitter van gezelschapdieren van de KNMvD Frank Kahlman werd er een pittige discussie ingezet. Mede door de diversiteit in de zaal waren er verschillende belangen die naar voren kwamen,
Mensen vonden het initiatief van Marcel van Driel erg goed, maar maakten zich toch zorgen over het de fokkers, die niet aangesloten zijn bij de Bulldog club Nederland. Zij kunnen nog rustig in groten getale door fokken met het oog op uiterlijke kenmerken.
Reacties waren er op de Engelse bulldog club zoals de vraag of het terugbrengen van bepaalde uiterlijke kenmerken van de bulldog niet tot nieuwe gezondheidsproblemen zal gaan leiden? In het antwoord van Marcel van Driel werd uitgelegd dat bij het terugfokken naar de complete proporties zal worden gekeken. Het hoofd moet weer passen bij het lichaam van de Engelse Bulldog. Daarop kwam weer een reactie uit de zaal dat er dan alsnog niet binnen in de hond, naar de anatomie werd gekeken.
Verder kwam het verhaal over een fokster in Zwitserland die door het kruizen van de bulldog met een ander ras de bulldog weer sterker had gemaakt, dit als optie om het ras in stand te houden. De rol van de dierenarts met betrekking tot keizersnedes en kunstmatige inseminatie werd ook besproken. Walter Strikkers gaf aan dat het de plicht is van de dierenarts om een dier in nood te helpen dus dat het niet mogelijk is de keizersnede bij de bulldog te verbieden.
Na deze discussie was er een daverend applaus voor de drie sprekers, de discussieleider en als laatste voor de Dierwelzijncommissie die hun eerste activiteit met groot succes hadden afgerond. Het was tijd voor de borrel waarbij nog minstens een uur alle bezoekers met elkaar in gesprek konden gaan onder het genot van een drankje en wat lekkers. Hierna kon deze interessante en leerzame avond worden afgesloten, op naar de volgende…
Namens de Dierwelzijn commissie van Hygieia,
Niki Kruijsen & Isaura Wayop
